Achter de pakkende krantenkoppen gaat een heel andere realiteit schuil
Enkele dagen geleden publiceerde Medex zijn rapport over ziekteverzuim bij de Federale Overheid voor 2024. Op 31 oktober kopten verschillende media: “Recordverzuim bij federale ambtenaren”.
Een misleidende voorstelling van zaken, nepnieuws dat niet overeenkomt met de realiteit van het door Medex gepubliceerde rapport over 2024.
De NUOD wil de feiten rechtzetten.
A. Het ziekteverzuimpercentage is gedaald in de Federale Overheid en ligt systematisch lager dan in de privésector
In 2024 is het ziekteverzuim bij de federale overheid gedaald van 6,71 % naar 6,42 %.
Tegelijkertijd blijft dit percentage lager dan dat in de privésector, dat door Securex op 8,57 % wordt geraamd.
B. Statutaire ambtenaren zijn niet vaker afwezig
De NUOD wil ook reageren op de insinuaties van minister Jambon dat statutaire ambtenaren zouden profiteren van hun huidige systeem van ziekteverzuimquota.
De cijfers van Medex bewijzen precies het tegenovergestelde: statutaire ambtenaren zijn minder vaak afwezig wegens ziekte dan hun contractuele collega’s.
C. Langdurig ziekteverzuim bereikt records in 2024 … maar nog meer in de privésector en bij contractuele ambtenaren dan bij statutaire ambtenaren
In de Federale Overheid steeg het ziekteverzuim van meer dan een jaar van 1,81 % in 2022 naar 1,9 % in 2024. Dit is het hoogste percentage langdurig ziekteverzuim dat ooit in de Federale Overheid is vastgesteld.
Tegelijkertijd stellen we echter vast dat:
- dit verzuimpercentage van meer dan een jaar veel hoger ligt in de privésector (cijfers van Securex) ;
- tussen 2022 en 2024 de stijging van dit verzuim van meer dan een jaar veel groter is in de privésector (+ 7 % !) dan bij de federale overheid (+ 5 %)
Waarom dan de openbare dienst stigmatiseren?
Bovendien raakte in 2024 langdurig ziekteverzuim proportioneel vaker contractuele ambtenaren (1 %) dan statutaire ambtenaren (0,7 %).
Het is dus waar dat langdurig ziekteverzuim records bereikt in de Federale Overheid, maar het blijft duidelijk lager dan in de privésector en is ook lager bij statutaire ambtenaren dan bij contractuelen.
D. 99,2 % van de gemelde afwezigheden gerechtvaardigd
In 2024 werd 99,2 % van de door Medex gecontroleerde ziekteverzuimgevallen als gerechtvaardigd aangemerkt.
Slechts 0,2 % van de afwezigheden werd als ongerechtvaardigd aangemerkt en 0,6 % moest worden ingekort.
Deze cijfers bevestigen de integriteit en professionaliteit van de overgrote meerderheid van de federale medewerkers.
E. Stress en burn-out: belangrijkste oorzaak van afwezigheid
Psychische aandoeningen gerelateerd aan stress (burn-out, depressie, angst…) vertegenwoordigen nu 43,7 % van de totale afwezigheidsduur, tegenover 27,7 % in 2010.
Voor de NUOD is deze constante stijging alarmerend.
Ze weerspiegelt een toenemende kloof tussen de werkdruk en de beschikbare middelen.
Dit onevenwicht, dat al lang bekend is, blijft zonder politieke en managementoplossing.
F. De NUOD roept op om de structurele oorzaken aan te pakken
In plaats van de onderliggende oorzaken – overbelasting, onderbezetting, gebrek aan middelen, ongepaste managementpraktijken – te onderzoeken, richt het debat zich op de “individuele verantwoordelijkheid” van ambtenaren.
Er wordt gesproken over coaching, sociale begeleiding of versnelde re-integratie, maar nooit over de arbeidsomstandigheden.
De opeenvolgende bezuinigingen en personeelsinkrimpingen hebben de situatie echter onhoudbaar gemaakt.
Door steeds “meer te moeten doen met minder” breken ambtenaren op, vaak zonder erkenning, en openlijk geminacht door politieke uitspraken die hun inzet kleineren.
De systematische aanvallen van de regering van Arizona op ambtenaren zullen de situatie uiteraard niet verbeteren.
G. Vooral een menselijke kostprijs
Ja, absenteïsme heeft een economische kostprijs. Maar de NUOD benadrukt dat de echte kostprijs van absenteïsme een menselijke is: achter elk cijfer schuilt een ambtenaar in nood, slachtoffer van een systeem dat onder druk staat, van blinde politieke beslissingen en van een machteloos en al te vaak falend management.
Beschuldigende toespraken lossen het probleem niet op; een beleid van preventie en ondersteuning moet dringend worden ingevoerd.
Ambtenaren verdienen veel meer respect!